धर्म म्हणजे काय आणि अधर्म कशाला म्हणतात याचे विवरण करताना वेगवेगळ्या प्रसंगातून ते स्पष्ट करता येईल. धर्मशास्त्रात वचनपालन, कर्तव्यपालन याला फार महत्त्व आहे.
सप्त शास्त्रीय नृत्यप्रकारांपैकी महत्त्वाची असणारी कथकली ही नृत्यशैली. वेगळ्या पद्धतीने सादर केली जाणारी ही नृत्यशैली लोकसंस्कृतीचा विशेष वारसा लाभलेल्या केरळ ह्या प्रांताची आहे.
अशाप्रकारे वनामध्ये वेगवेगळया ठिकाणी वास्तव्य करीत, समाजाला शहाणे करीत राम आणि लक्ष्मण यांचे दिवस एकामागून एक जात होते.
श्रीराम आणि लक्ष्मण वनात जाण्यासाठी कैकयी मातेने केलेला संकल्प हा आपल्या विषयाला पूरक असला तरी तो प्रसंगोचित होणार नाही.
भारतावर अनेक परकीय आक्रमणे झाली आणि भारतावर राज्य करण्याच्या त्यांच्या मनीषेने भारताच्या संस्कृतीचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. अनेक मंदिरे पाडून त्यावर मशिदी उभारण्यात आल्या.
त्राटिका वधानंतर समाजासाठी काहीतरी केल्याचा पहिला आनंद त्यावेळी रामांना झाला असावा. एका श्रेष्ठ मुनींची इच्छा पूर्ण केल्याचे पुण्यही त्यांच्या पदरात पडले.
अर्जुन रथावर आरूढ होऊन युद्ध भूमीकडे प्रयाण करतो. युद्धभूमीला पोचल्यावर धृतराष्ट्राचे बल पाहून श्रीकृष्ण अर्जुनाला म्हणाले,
गणिताला आपल्याकडे रूक्ष म्हणण्याची परंपरा आहे. कुणास ठाऊक, केवळ आपल्याकडेच नाही, तर कदाचित ही परंपरा जगभरही असेल. ह्या नितांतसुंदर विषयाला रूक्ष का म्हणायचं ह्याचं उत्तर मात्र कुणाजवळही नसतं. एक फॅशन ह्या पलिकडे ह्याला काही अर्थ नाही हेच खरं.
भाषा हे निव्वळ अभिव्यक्तीचे साधन नसून ते मनुष्याच्या सामाजिक ओळखीचे एक महत्त्वाचे माध्यम असते. जात, धर्म, देश यांच्या बरोबरीनेच भाषा या संकल्पनेभोवती देखील सामूहिक अस्मिता विणली जात असते.
रामांनी आपल्या ७६ वर्षांच्या आयुष्यात जे सामाजिक कार्य केले हे पाहण्याआधी त्यांना ते तसे करावेसे वाटण्यामागची पार्श्वभूमी आधी समजून घेणे फार आवश्यक आहे. रावणाच्या वाढता उत्पातामुळे कोणालाच सुरक्षेची भावना नव्हती. ऋषीमुनी यज्ञ करू शकत नव्हते.
कोणत्याही देशाच्या व्यक्तिमत्वावर त्या देशाच्या वर्तमानाचा जितका प्रभाव असतो, तितकाच भूतकाळाचादेखील असतो. प्राचीन संस्कृती लाभलेले चीन, ग्रीस, इटली यांच्यावर असलेल्या त्यांच्या भूतकाळाचा प्रभाव तेथील नागरिकांच्या दैनंदिन जगण्यातूनही दिसून येतो
सत्येतिहासावर आधारित कोणत्याही लेखास किंवा लेखमालेस हात घालताना त्यामागे लेखकाची भूमिका (किंवा त्याचे प्रयोजन) स्पष्ट असायला हवी आणि ती भूमिका तशी एकदा स्पष्ट झाली की मग त्यानंतर लेखनकाम करताना त्या भूमिकेस चिकटून राहण्याची चिकाटीही त्या लेखकाकडे