There are many Satī stones and inscriptions which mention Satī. One of the earliest is the Gupta age inscription dating to 510 C.E

Hindu culture is heavily criticized for the custom of Satī. While, it was considered to be deeply rooted in the society, the origin of this practice is however a contested issue.

भारताची संस्कृती असणाऱ्या सप्तशास्त्रीय नृत्यप्रकारांपैकी पुढील नृत्यशैली म्हणजे ओडिसी. ही नृत्यशैली भारताच्या आग्नेय प्रातांत ओरिसा ह्या प्रदेशामध्ये उदयास आली. नाट्यशास्त्र ह्या ग्रंथात ‘ओड्रमागधी’ ह्या संकल्पनेचा उल्लेख भरतमुनींनी केलेला आहे

The State could be regarded as one of the most important topics around which most of the political theorisation even in the West revolves. Therefore, the political ideas such as Power Dynamics, raison detat of the State

The narratives show some amount of difference in the theories they propose, and this difference arises from the distinctive nature of the contracts mentioned in both the narratives.

One of the most fundamental concepts in western political thought is the origin of the institution of State. The West has had its intellectual journey from the ancient Greeks

The Shanti Parva of the Mahabharata is considered to be an important text in the political theorisation in ancient India. The Shanti Parva discusses important topics such as Sovereignty, Origin of the State

Yogi Aurobindo was in many ways a quintessential Bharatiya Rishi who embodied a revolutionary zeal when his country expected it from him and eventually assumed his destined path of spiritual quest

धर्म म्हणजे काय आणि अधर्म कशाला म्हणतात याचे विवरण करताना वेगवेगळ्या प्रसंगातून ते स्पष्ट करता येईल. धर्मशास्त्रात वचनपालन, कर्तव्यपालन याला फार महत्त्व आहे.

सप्त शास्त्रीय नृत्यप्रकारांपैकी महत्त्वाची असणारी कथकली ही नृत्यशैली. वेगळ्या पद्धतीने सादर केली जाणारी ही नृत्यशैली लोकसंस्कृतीचा विशेष वारसा लाभलेल्या केरळ ह्या प्रांताची आहे.

As soon as Kafeel Khan was ordered to be released immediately by the Allahabad HC after finding no substance in the charge levied against him under the NSA, there was a genuine rejoicing of the judgement.

आज एखादी गोष्ट लिहिणे किंवा ‘लिखाण’ हा आपल्या रोजच्या जगण्याचा भाग आहे. आपल्या हातून होणारी ती एक सहज कृती आहे. शाळेच्या प्रश्न-उत्तरांपासून ते कॅलेण्डरवरच्या दुधाच्या हिशेबापर्यंत आपण काही ना काही तरी लिहीतच असतो.

‘लोकमान्यांची पत्रकारिता’ या शब्दातच पत्रकारितेच्या इतिहासातील एका मानदंडाचे दर्शन घडते. हे वर्ष लोकमान्यांचे स्मृतिशताब्दी वर्ष आहे. १९२० ला टिळकांचे निधन झाले

स्वातंत्र्यवीर सावरकर हे नाव विवादात येणे हे काही आजकाल त्यांच्या समर्थकासाठी अथवा विरोधकांसाठी नवीन नाही. वर्षभरातून अनेकदा असे प्रसंग येतात कि त्यावेळेस सावरकरांचे समर्थक माध्यमांमध्ये आपली बाजू मांडताना दिसतात.

अशाप्रकारे वनामध्ये वेगवेगळया  ठिकाणी वास्तव्य करीत, समाजाला शहाणे करीत राम आणि लक्ष्मण यांचे दिवस एकामागून एक जात होते.

पंढरपूर विठ्ठलभक्तांचा परिवार व शिष्य भक्तांचा वर्ग वारकरी संप्रदाय नावाने सर्वत्र सुपरिचित असला तरी या संप्रदायाची पाळेमुळे फार खोलवर आहेत व इतिहासही प्राचीन आहे.

श्रीराम आणि लक्ष्मण वनात जाण्यासाठी कैकयी मातेने केलेला संकल्प हा आपल्या विषयाला पूरक असला तरी तो प्रसंगोचित होणार नाही.

भारतातील सप्त शास्त्रीय नृत्यप्रकारांपैकी कथक ही लालित्यपूर्ण एक नृत्यशैली! बाकी नृत्यप्रकारांच्या तुलनेमध्ये  कथक आणि भरतनाट्यम् ह्या दोन नृत्यशैलींचा प्रसार देशभरामध्ये  विशेषतः महाराष्ट्रामध्ये  अधिक झाल्याचे निदर्शनास येते.

स्वातंत्र्यवीर सावरकरांनी १८५७ चे स्वातंत्र्यसमर हा अजरामर ग्रंथ लिहीताना त्याच्या पहिल्या भागातल्या पहिल्याच प्रकरणाची सुरुवात समर्थ रामदासांच्या या ओवींनी केली होती.

भारतावर अनेक परकीय आक्रमणे झाली आणि भारतावर राज्य करण्याच्या त्यांच्या मनीषेने भारताच्या संस्कृतीचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. अनेक मंदिरे पाडून त्यावर मशिदी उभारण्यात आल्या.

A perennial dilemma faced by any sincere student of Indian politics is how to analyse V D Savarkar as a political figure whose ideas and ideals continue to decisively shape Indian polity.

जनमानसामध्ये कश्मीरचे सम्राट ललितादित्य, सम्राट जयापीड यांच्यासारखे राजे तितकेसे प्रसिद्ध नाहीत. आपल्याला शिकवलेल्या इतिहासात, भारतात छोटी–छोटी राज्ये होती हे वारंवार सांगितले जाते; 

राजतरंगिणी हा ग्रंथ विविध दृष्टीने महत्त्वाचा ठरतो. कश्मीरचा इतिहास सांगणारा ग्रंथ म्हणून तो महत्त्वाचा आहेच; पण त्याचे शीर्षक सुचवते त्याप्रमाणे या काळनदीच्या प्रवाहात कितीही मोठा राजा वा सम्राट असला तरी तो केवळ एक तरंग मात्र आहे

आपल्या मागच्या लेखात आपण ‘प्राचीन भारत’ ही संकल्पना समजून घेण्याचा प्रयत्न केला. यात आपण प्रामुख्याने विविध साहित्यिक पुरावे  अथवा संदर्भ यांचा विचार केला. पण कोणत्याही समाजाचा अथवा देशाचा इतिहास हा केवळ साहित्यिक पुराव्यांनी सिद्ध होऊ शकत नाही.

नृत्यकलेचे प्राचीनत्त्व आणि परंपरा ह्याबद्दल पुरावा म्हणून मंदीरे, त्यावरील शिल्पे ह्यांचाच केवळ विचार न करता साहित्यात, मुख्यतः संस्कृत साहित्यात उपलब्ध ग्रंथांचा, त्यातील संदर्भाचा देखील विचार करणे तितकेच महत्त्वाचे आहे.

कवितेला फुटलेली पालवी आणि सुकुमार केशर हे निश्चितपणे सहोदर आहेत. त्यांचे जन्मस्थान एकच आहे. कारण मी शारदाभूमी – कश्मीर वगळता अन्यत्र त्यांचा असा उत्फुल्ल बहर पाहिलेला नाही.

महाभारतकार व्यासांनी ‘जय नाम इतिहासोsयम्’ म्हंटले आहेत. हा इतिहास आहे. आपल्या राष्ट्राची वाङ्मयीन, आध्यात्मिक, तत्वचिन्तनात्मक,  मार्गदर्शक, ऐतिहासिक महाधरोहर. महाभारताचे  कालातीत मार्गदर्शक सामर्थ्य वादातीत आहे.

त्राटिका वधानंतर समाजासाठी काहीतरी केल्याचा पहिला आनंद त्यावेळी रामांना झाला असावा. एका श्रेष्ठ मुनींची इच्छा पूर्ण केल्याचे पुण्यही त्यांच्या पदरात पडले.

बहामनी राज्याची शकले होऊन त्यातून आदिलशाही, कुतुबशाही, निजामशाही, इमादशाही, फारुखशाही या पाच शाह्यांची निर्मिती झाली. या पाचही शाह्या आपापसात कायम लढत होत्या.

Every society has some historical events which are etched in its memories for its significance and are perpetually recollected, narrated and studied. For instance, Industrial revolution, French revolution,

कश्मीरचे सौंदर्य वादातीत आहे. पण प्रत्यक्ष कश्मीर मात्र कायम वादग्रस्त राहिलेला आहे. आपल्यापैकी अनेकांनी कदाचित पर्यटक म्हणून कश्मीरला भेट दिली असेल किंवा हिंदी चित्रपटातून आपण कश्मीर पाहिलेला असतो.

अर्जुन रथावर आरूढ होऊन युद्ध भूमीकडे प्रयाण करतो. युद्धभूमीला पोचल्यावर धृतराष्ट्राचे बल पाहून श्रीकृष्ण अर्जुनाला म्हणाले,

मागच्या लेखात आपण पाहिले, कृष्णशिष्टाई विफल झाल्यामुळे महाभारत युद्ध होणार हे निश्चित झाले होते. वस्तुत: कृष्णशिष्टाई हा एक औपचारिक भाग होता. दुर्योधनाचे आतापर्यंतचे आचरण बघता तो भगवान श्रीकृष्णांनाही बधणार नाही हे सर्वांना ठाऊक होते

श्रीकृष्णशिष्टाई विफल झाल्यानंतर कौरव व पांडव यांच्यामध्ये महाभारत हे युद्ध निश्चित झाले. श्रीकृष्णानंतर परशुराम, कण्वमुनी व इतरही काही मुनिश्रेष्ठांनी दुर्योधनाला समजविण्याचा प्रयत्न केला

वेदाध्ययनाची बैठक पक्की व्हावी ह्यासाठी वेदाङ्गांचा अभ्यास केला जातो. शिक्षा, कल्प, व्याकरण, ज्योतिष, निरुक्त व छन्द ही सहा वेदाङ्गे वेदाध्ययनासाठीची पायाभरणी करतात.

डिओफॅण्टस समीकरणांचा एक प्रकार असलेली ‘पेल’ ह्या गणितज्ञाच्या नावाने प्रसिद्ध असलेली (मात्र पेलने कधीही न सोडवलेली) समीकरणे ह्यांचा गेल्या लेखात आपण एक धावता आढावा घेतला.

गेल्या लेखात आपण भारतीयांनी केलेल्या समीकरणांवर आणि श्रेढी गणितावर केलेल्या विचारांवर चिंतन केलं. समीकरण हा तसा फार मोठा विषय आहे. शालेय गणितात आपण एकघातीय (Linear), द्विघातीय (Quadratic) तसेच एकसामायिक (Simultaneous) समीकरणं अभ्यासली असतात

भारतीयांनी शोधलेल्या संख्या, त्यांची चिन्हे, दशमान पद्धती ह्या सर्वांवर गेल्या चार लेखात आपण एक दृष्टिक्षेप टाकला. संख्यांच्या आकलनापाठोपाठ साहजिकच त्यांच्यावरील क्रिया आम्हास अवगत होऊ लागल्या,

Veer Savarkar is often discussed as one of the extremist leaders of Indian freedom struggle and the movement of nationalism in India. Much of the discussion revolves around his contribution in freedom struggle

गणिताला आपल्याकडे रूक्ष म्हणण्याची परंपरा आहे. कुणास ठाऊक, केवळ आपल्याकडेच नाही, तर कदाचित ही परंपरा जगभरही असेल. ह्या नितांतसुंदर विषयाला रूक्ष का म्हणायचं ह्याचं उत्तर मात्र कुणाजवळही नसतं. एक फॅशन ह्या पलिकडे ह्याला काही अर्थ नाही हेच खरं.

भारत हा विविध कलांनी नटलेला देश आहे. ह्या सर्व कलांना एक प्रकारची परंपरा असल्याचे दिसते. अशीच परंपरा नृत्यकलेच्या बाबतीतही दिसून येते. भारतामध्ये नृत्यकला ही बरीच पूर्वीपासून अवगत असावी ह्याचे पुरावे प्राप्त होतात.

नरसोबाची वाडी हे सुप्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र कृष्णा तीरावर आहे. तेथे दत्तात्रेयांच्या ‘मनोहर पादुका’ आहेत. तर गाणगापुरी ‘निर्गुण पादुका’ आहेत. वाडीला नरसिंह सरस्वती गुरु महाराजांचा १२ वर्षे वास होता.

आपल्या कर्तृत्वाची उत्तुंग शिखरे निर्माण करणाऱ्या व्यक्तिमत्त्वांविषयी किंवा काळरुपी कातळावर स्वतःच्या कर्तृत्वाची कायमची मोहोर उमटवणाऱ्या धीरोदात्त नेतृत्वाविषयी नेहमीच काही ना काही गूढ शिल्लक राहते. भारतच नव्हे तर जगातील इतिहासाबाबत हाच अनुभव येतो.

वर्तमान स्थितीत असलेली दशमान पद्धत हिंदूनीच निर्माण केली आणि पूर्णत्वासही नेली ही गोष्ट आता जवळपास जगभर मान्यता पावलेली आहे. गेल्या लेखात आपण दशमान पद्धत कशी स्फुरली किंवा सुचली असावी ह्याचे ओझरते दर्शन घेतले होते.

भाषा हे निव्वळ अभिव्यक्तीचे साधन नसून ते मनुष्याच्या सामाजिक ओळखीचे एक महत्त्वाचे माध्यम असते. जात, धर्म, देश यांच्या बरोबरीनेच भाषा या संकल्पनेभोवती देखील सामूहिक अस्मिता विणली जात असते.

रामांनी आपल्या ७६ वर्षांच्या आयुष्यात जे सामाजिक कार्य केले हे पाहण्याआधी त्यांना ते तसे करावेसे वाटण्यामागची पार्श्वभूमी आधी समजून घेणे फार आवश्यक आहे. रावणाच्या वाढता उत्पातामुळे कोणालाच सुरक्षेची भावना नव्हती. ऋषीमुनी यज्ञ करू शकत नव्हते.

स्वातंत्र्यवीर सावरकरांचे समाजसुधारणेचे महान कार्य तसे दुर्लक्षित केले गेले आहे. आधी स्वराज्य की समाजसुधारणा ह्यावर सावरकर म्हणतात, ‘सामाजिक सुधारणा झाल्यावाचून स्वराज्य मिळाले तर ते तीन दिवससुद्धा टिकणार नाही.

महत् पुण्याईने प्राप्त झालेला हा नरदेह. या नरदेहाचे सार्थक करणे केवळ आपल्याच हाती आहे. या देह माध्यमातूनच आपण आपले जीवन साध्य ठरवून ते सार्थ करायला हवे

कोणत्याही देशाच्या व्यक्तिमत्वावर त्या देशाच्या वर्तमानाचा जितका प्रभाव असतो, तितकाच भूतकाळाचादेखील असतो. प्राचीन संस्कृती लाभलेले चीन, ग्रीस, इटली यांच्यावर असलेल्या त्यांच्या भूतकाळाचा प्रभाव तेथील नागरिकांच्या दैनंदिन जगण्यातूनही दिसून येतो

India, with its distinct socio-cultural and political setting, has to be studied with its distinct realities. This socio-political distinctiveness is a consequence of underpinning philosophical, cultural and societal values and norms

लहानवयात शाळेत शिकत असताना (बहुधा पाचव्या इयत्तेत) आम्हाला अंक लिहिण्याच्या प्रमुख दोन पद्धती आणि त्यांची नावे शिकवली होती. त्यातील एक होती रोमन (I, II, III वगैरे) तर दुसरी होती अरेबिक (1, 2, 3 वगैरे).

सत्येतिहासावर आधारित कोणत्याही लेखास किंवा लेखमालेस हात घालताना त्यामागे लेखकाची भूमिका (किंवा त्याचे प्रयोजन) स्पष्ट असायला हवी आणि ती भूमिका तशी एकदा स्पष्ट झाली की मग त्यानंतर लेखनकाम करताना त्या भूमिकेस चिकटून राहण्याची चिकाटीही त्या लेखकाकडे

Vinayak Damodar Savarkar had pledged a sacred vow to embark on the armed, revolutionary struggle for independence of India. After Nashik and Pune his next karmabhoomi was London and the centre of the struggle was India House.

Shri Vishwas Mandlik is founder of Yoga Vidya Dham  and is considered one of the foremost Yoga teachers in India.

Shri Sabir is Assistant Professor at K. J. Somaiya Bharatiya Sanskriti Peetham since 2013. He is also the Joint Secretary of Indian Yoga Association, Maharashtra Chapter. He has been conducting Yoga classes since 16 years and hastrained more than 5000 students so far.

A perennial dilemma faced by any sincere student of Indian politics is how to analyse V D Savarkar as a political figure whose ideas and ideals continue to decisively shape Indian polity. The relevance of Savarkar is restricted not just to the political debates surrounding his pivotal treatise on Hinduvta –arguably his most popular work through which he attempted to solidify a nebulous identity of Hindus – but extends to prevailing socio-political realities that continue to define India.

One of least discussed aspects of Savarkar’s life is his views on India’s foreign relations and security policies. He was a pragmatist and his views of foreign policy were driven by his knowledge of the two World Wars and the world order during his time.

Join this course and be part of an Exploration in the world of ancient Indian Economy

An Introduction to Indian Political Ideas

An Introduction to Indian Tradition of Argumentation

A Day long exploration into the question of Caste System

Lecture uncovers how new data insights—from food consumption patterns to vehicle ownership and housing trends—reflect India's progress in reducing income inequality. This lecture highlights the latest research techniques to analyze poverty and inequality, offering innovative solutions for policymakers and researchers alike.

Indian Civilization is primarily based on Dharmic Principles. The nature of Dharma, however, is extremely subtle. Often, naively Dharma is equated with religion, and this further results into confusing or misleading interpretation about India. It is therefore extremely important to correctly understand the contours of Dhamra, to understand India and its value system. 2nd Justice Ranade Memorial Lecture attempts to do precisely that. It delves deeply into different meanings and interpretations of Dharma into the Indic texts and provides a perspective to understand India.

In the inaugural Justice Ranade Memorial Lecture, Adv. Vikramjit Banerjee talks about how the concept of 'dissent' has evolved over the years, how different societies and polity incorporated it and how India has incorporated it in the constitution and some of the practical implications of the same.

"How Old is Indian Civilization: Inferences from Archeological Findings": 2nd Foundation Day Lecture:

Mimamsa Foundation for Indic Studies, began as Mimamsa - An Indic Inquiry on 1st of May 2020. To mark its First Foundation Day, Mimamsa Organised 1st Foundation Day lecture on the topic "Reclaiming Indic Studies: Towards a Rooted Academic Ecosystem" by well known Computer Scientist and Indologist Padmashri Dr. Subhash Kak.

Shri Ram Madhav's recent book "Because India Comes First: Reflection on Nationalism, Identity and Culture" is a curious compilation of articles written by him in recent times covering broad range of issues from Democracy & its Institutions, Public Discourse & Politics, India's Foreign & Security Affairs etc. The book in a way provides an outlook of a school of thought which Ram Madhav ji calls as "Nationalist School of Thought" on the contemporary political issues. In a special interaction with Akshay Ranade, Founder & Director of Mimamsa Foundation for Indic Studies, Shri Ram Madhav ji discuss various aspects which are central to National & National Identity of India.

Politicization, Demonization & Polarization of Veer Savarkar has prevented an objective & academic inquiry of Savarkar as a distinct political thought. As a leading public figure of his times, Savarkar contributed immensely to the social, poltical ideas which continue to be relevant today. His perceptive ideas regarding India's strategic outlook remind us about the visionary insights he had about post independent india. To understand this, a thorough academic inquiry into Savarkars political thought is needed.

In an special interaction with Co-Founder of Mimamsa An Indic Inquiry Akshay Ranade, Shakti Sinha, former bureaucrat and author, delves on various aspects of Shri Atal Bihari Vajpayee's leadership during his first tenure as Prime Minister of India.

In an exclusive interaction with Co-Founder of Mimamsa An Indic Inquiry Akshay Ranade, Acharya Shri Govind Dev Giri ji explains how significant is Ram Temple at Ayodhya and how it stands as a symbol of Indian National Unity.

Shri Vishwas Mandlik is founder of Yoga Vidya Dham and is considered one of the foremost Yoga teachers in India. Author of numerous books on Yoga practice and philosophy, he has relentlessly worked for spreading the Indian ancient technique of Yoga. In an exclusive conversation with Akshay Ranade, Co-Founder of Mimamsa – An Indic Inquiry, he discusses various aspects of Yoga Therapy and its necessity in contemporary times.

Amb. Menon's new book "India & the Asian Geopolitics" is insightful & also very timely intervention in contemporary foreign & security policy discourse which tries to bring the Asian region to the focus. In a special interaction with Akshay Ranade, Founder & Director of Mimamsa Foundation for Indic Studies, Amb. Menon discuss about about Asian Order & Security, Indo-Pacific, Quad & of course China.

Some Global Perceptions of Indian Democracy

Some Global Perceptions of Indian Democracy